ပေရင္သာသနာ

ဘဒၵႏၱပါလိတ

ၾသ၀ါဒါစရိယ(ကၞိန္ဍဳင္)

အဂၢမဟာဂႏၳ၀ါစကပ႑ိတ

မၝဳဪကတုဪဒွ္မႝိဟ္

သကၠရာဇ္သာသနာ ၂၄၆၈ သႝာံ၊ သကၠရာဇ္ဍဳင္ ၁၂၈၆ သႝာံ၊ ဂိတု ေျမကၠသုဪ႓ါမံက္၊ တၝဲျဗၜဗတိ မအံက္နာဲခေရာဲ၊ မိအံက္မိဣထဲ၊ ခုတ္လ၀္ယၞဳ ေကာန္ဗႜာဲ မာံမန္ထ၀္ေရာင္။ (ေဒံႏံြပန္ - ၾတဳံပိ၊ ျဗၜမြဲ)

အခိင္မံင္ဘာ

မံင္ဘာဗၞာ ဂံြပန္တန္၊ မံင္ဘာက်ာ္ေဇႝာ္အဇုက်ာ္ ဘာပလုိင္လၞဳ၊ ဘာတံင္ပရင္ ကတ္ေဗၱာန္မံင္လိက္မန္ ခ်ဴဒးဗွ္ဒး၊ လိက္ဗၞာ ခ်ဴဒးဗွ္ဒး ဿလက္ထက္အဂၤလိက္ တအ္ေရာင္။

မာံမန္ထ၀္ ပတ၀္ကႛဳိပ္ကုဪ ပေရင္သာသနာ(သၸထပုိယ္)

မာံမန္ထ၀္ ကာလဂံြအာယုက္ ႓ုိတ္ ၁၅ သႝာံဂွ္ သကၠရာဇ္သာသနာအာစုိပ္ ၂၄၈၃ သႝာံ၊ သကၠရာဇ္ဍဳင္ ကႜဳင္စုိပ္ ၁၃၀၁ သႝာံ၊ ဆိင္ဆေကတ္ ဂိတုပုဟ္႓ါမံက္ သၸထပုိယ္ဿဘာတုိက္တၞိ က်ာ္ေဇႝာ္အၥာစေႏၵာဘာသ ဒွ္အၥာ ဥပဇၨ်ာယ္တုဲ ကုဪလ၀္ယၞဳ ေကာန္ထပုိယ္ပါလေရာင္။ ထပုိယ္ပါလဂွ္ ကတ္ေဗၱာန္ မံင္လိက္ပတ္ ဿဇေရင္အၥာတႜ၊ အၥာလိက္ လုကၜပြိဳင္ ပိသႝာံ၊ပိ၀ွ္ေရာင္။ ဒွ္တုိန္္ထပုိယ္ဗႜာဲကုီရ။ ဒုင္နဲကဲအၥာ ဂႜာဲပညာမိပ္မိပ္တုဲ ဂႜံင္ရာံဟံြဗွ္သႝာ ခ်ပ္ ဟံြစုိပ္မြဲေလွ္ရ။

မာံမန္ထ၀္ ပတ၀္ကႛဳိပ္ကုဪ ပေရင္သာသနာ(သၸခမှ)

ဘ၀မာံမန္ထ၀္ဂွ္ ဒွ္အာဘ၀ဗႜာဲေဇႝာ္ရ။ ေကႜာန္ဗၥမိမ႓ါလအ္အာတုဲ အာယုက္ ေလ၀္ ဂံြကႜဳင္႓ါေစွာ္႓ါသႝာံရ။ သကၠရာဇ္သာသနာ ၂၄၉၁ သႝာံ၊ သကၠရာဇ္ဍဳင္ ၁၃၀၉ သႝာံ ဂိတုပသာ္မသုန္မံက္ တၝဲျဗၜဗတိ ဿအခိင္ပန္နာဍှကုဪ ပန္ေစွာ္ ဒစိတ္မိေနတ္ဂွ္ အာစုိပ္ဒဒွ္ခမှပယ်င္ နကုဪသင္ကာရက စွ္ထပွ္ဇကုရ။ သၸဥပဇၨ်ာယ္ ကုဪ က်ာ္ေဇႝာ္အၥာ စေႏၵာဘာသမဟာေထရ္ရ။ အၥာတႜကေလင္တင္ယၞဳတၞိဂွ္ နာဲပါလိတ ေရာင္။

နာဲပါလိတ ပတ၀္ကႛဳိပ္ကုဪ ပေရင္ပညာ

မိတႜဂုဏ္ သၸကုဪဒကာခမှတုဲ အေဃာတန္တၜမံင္ ဿဘာတုိက္တၞိ (ဘာဓါတ္ က်ာ္)ဂွ္ ကတ္ေဗၱာန္လိက္မြဲ၀ါပႜန္ရ။ အၥာတႜေလ၀္ေဖ်ံကုဪ၊ အၥာကမၼ၀ါစ္ တႜဂုဏ္အၥာ ဘာျဇဲေလ၀္ေဖ်ံကုဪ၊ အၥာလိက္ ဥတၱမာရမၻေလ၀္ေဖ်ံကုဪ ဂံြကတ္ေဗၱာန္လိက္ ကဆံင္သႜဳင္သႜဳင္ ဒုင္နဲကဲအၥာ ပြိဳင္ပန္သႝာံပန္၀ွ္ ျပင္ျပင္ေရာင္။

နာဲပါလိတ ဂံြ႓ုိတ္ပန္၀ွ္ျပင္ျပင္ဂွ္ ျပံင္အာတုိက္လိက္မန္ ဘာျဂိဳပ္ဖအံက္တုဲ တုိန္လိက္ဿဇေရင္အၥာတႜ စႏၵိမာမဟာေထရ္၊ အၥာလိက္နာဲ၀ိမလ၊ နာဲပုပၹ သၸလြှပရာ မြဲဇႝဴပႜန္ရ။ ၁၃၁၅ သႝာံဂွ္ လုပ္သွ္လိက္အလုဪသှတန္ေဍာတ္ အံင္အာတုဲ ၁၃၁၇ သႝာံဂွ္ လုပ္သွ္တန္ေဒါ၀္ အံင္အာပႜန္ရ။ ၁၃၁၈ သႝာံဂွ္ လုပ္သွ္တန္ေဇႝာ္ အံင္အာပႜန္ရ။ အံင္လိက္ တန္ေဍာတ္-တန္ေဒါ၀္-တန္ေဇႝာ္ သုီပိတန္ ဿတုိက္လိက္၀ံြေရာင္။

ကတ္လိက္ဿဘာျဂိဳပ္ဖအံက္ ပြိဳင္ပိသႝာံျပင္ျပင္တုဲ ျပံင္အာတုိက္လိက္မန္ ကြာန္ကေဒံါ(ကြာန္ကဒုဪ) ဘာသုသာန္ရ။ တုိန္လိက္ဿဇေရင္အၥာသႜပတ္ တႜဂုဏ္အၥာအာဒိစၥ ပြိဳင္မြဲသႝာံျပင္ျပင္တုဲ ကေလင္စၜကႜဳင္လုပ္၀ွ္ ဿဘာတၞိ၊ ကြာန္အေခါန္ရ။ တုိန္လိက္ ဿဇေရင္က်ာ္ေဇႝာ္အၥာသှရိႏၵ ပြိဳင္မြဲ၀ွ္ေရာင္။

ဿသကၠရာဇ္ဍဳင္ ၁၃၁၈ သႝာံ၊ သကၠရာဇ္သာသနာ ၂၅၀၀ သႝာံ (ေဒါ၀္သာသနာ)ဂွ္ တုိန္အာဍဳင္မန္ေၾတံဍဳင္လၢဳင္ သၸဒတၜဿဘာက်ာ္ႀသှမန္ ကတ္ေဗၱာန္မံင္လိက္ကႝပ္လၱဴဂမႜဳိင္ ပြိဳင္ဒစိတ္သႝာံျပင္ျပင္ရ။ ၁၃၂၀ သႝာံဂွ္ လုပ္သွ္လိက္တန္ဓမၼာစရိယ အံင္အာပါဠိပါရာဇိကဏ္ကုဪ အ႒ကထာရ။ ဒုင္နဲကဲတႜဂုဏ္အၥာတိႆ၊ တႜဂုဏ္အၥာေညယ်၊ ဂေကာံေကာန္ကြးတကၠသုဪ ဂမႜဳိင္တုဲ ဗေပင္ပညာပါရမှဖဲဖဲေရာင္။

နာဲပါလိတကုဪ ဂေကာံခမှမန္ဟိတဂေ၀သှ အလုံတြဳဪရးဍဳင္မန္

ေဃာဗက္ဂႜာဲသၝှမံင္ ဂႜံင္ပရိယတၱိပညာဂွ္ ကာလပံက္လ၀္ဂေကာံခမှမန္ ဟိတဂေ၀သှ ဿသကၠရာဇ္ဍဳင္၊ သကၠရာဇ္သာသနာ လၱဴဂွ္၊ ဂိတုဒၢိဳန္ဒၥာံေစြက္ နာဲပါလိတ ဗြဲဒဒွ္ကႛဳိပ္သၠဳိပ္ဗဟုဪပါလုပ္တုဲ ေကတ္လ၀္လ်ဳိင္ေပင္ေပင္ေရာင္။

ဗြဲၾကၜ ေကတ္လ၀္လ်ဳိင္ ဒု-ဥကၠ႒တုဲ ၁၃၂၀ သႝာံ စုဪကုဪစုိပ္ ၁၃၂၃ သႝာံ ဒးယုိက္ေဂႜင္ေကတ္တာလ်ဳိင္ ဟိတဓရေဇႝာ္ ပြိဳင္ပိသႝာံျပင္ျပင္ရ။ နကုဪယၞဳ ဂေကာံ၀ံြ ေဃာဂႜာဲမံင္ပေရင္ပညာမြဲလပၚဂွ္ သြက္ဂကူမန္၊ ဍဳင္မန္၊ လိက္ပတ္မန္ ဂံြေဇႝာ္ေမာ၀္ ဂံြစုိပ္ကႜဳင္ဂတာတဲဇကု လုပ္လ၀္ေပဲါဗတုိက္ဿ ေသႝာ၀္ ပြိဳင္ၾတၜသႝာံ ေဍာတ္ေဍာတ္ေရာင္။

တင္စၞတ္ ။........။ မိက္ဂံြတီဗြဲၾတးမၢး သၝှဗွ္ေကတ္ဿလိက္၀င္ -

ဂေကာံခမှမန္ ဟိတဂေ၀သှ တက္ပတိတ္လ၀္ ဿသႝာံ ၁၃၆၁ ေတံညိ။

နဒဒွ္ကႛဳိပ္သၠဳိပ္ပေရင္ဂကူ၊ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ကုဪဂႜံင္ဍာန္က်ာ္ ကြာ္ဗက္ကေရာံ ဂေကာံမန္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္၊ ေဗာ္မန္ေကာန္ဍဳင္အရင္ လုကၜပြိဳင္ပိဣသုန္သႝာံ ျပင္ျပင္ရ။ ဿဂေကာံေဗာ္ပႜတရၜဍဳင္မန္၊ ဒပ္ပံင္ေကာံညှသာညးဍဳင္မန္၊ ကမၼတှ ဓမံက္ဍဳင္မန္ ဂံြလုပ္ေကႜာန္လ၀္မြဲစံြ ဗြဲဒဒွ္ကႛဳိပ္သၠဳိပ္သင္၊ ဗြဲဒဒွ္နာယက ပြိဳင္ပန္သႝာံ ျပင္ျပင္ေရာင္။

သၸတမ္ႏူကႜဳိဟ္ခႜင္တုိန္ ပေရင္ဂကူ၊ပေရင္ဍဳင္ကြာန္တုဲ နဒဒွ္ကႛဳိပ္သၠဳိပ္မြဲက႑ဂွ္ ပါလုပ္ကႜဳင္ပြိဳင္မသုန္ေစွာ္သႝာံျပင္ျပင္ရ။ ဿအခိင္ အလုဪသှ႐ုဲမာဲ ဂံြေစွ္ပေရင္ စန္ဒက္ ဗက္ခ်ှဒရာင္ဇၞာပ္သြာင္၊ ဇၞာပ္ဍဳင္ကြာန္ ဌာန္ေဒသမန္ဂမႜဳိင္ ဂံြတြံထ႟း ေသာင္ကလးပေရင္ဂကူ၊ ပေရင္မာဲ၊ ပေရင္ဍဳင္ဒုင္လ၀္ဒဒုိက္ မၝဳိဟ္မၝဳိဟ္ၾကံင္ ၾကံင္ ဂံင္ဂံင္သၠာသၠာတုဲ သြက္ဂကူမန္ ပစၥဳပၸန္ကုဪအနာဂတ္ ဂံြကြာ္ဂႜံင္ကရတ္ ဒးလးလ၀္ ဆုဒဒန္တုပ္တုပ္ေရာင္။

သကၠရာဇ္သာသနာ ၂၅၀၅ သႝာံ၊ သကၠရာဇ္ဍဳင္ ၁၃၂၃ သႝာံ၊ ဂိတုမာ္စွ္ေစြက္၊ ခေရတ္ ၁၉၆၂ သႝာံ၊ ဂိတုမာတ္ ၂ ဂွ္ ဗုဪပႝာန္ေနေ၀န္ လုပ္သီေကတ္အ၀ုဪ အလုဪသှတေခန္ဏုတုဲ ေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္၊ ပေရင္သာသနာ႓ုိတ္ႏံြ ပလုီေထာံ ဖအုိတ္ရ။ ေခတ္ပႝာန္ အုပ္ဓုပ္လ၀္ပြိဳင္ပိေစွာ္သႝာံ ၾကပ္ေပင္ေရာင္။ ဟုိတ္ႏူ ဍဳင္ကြာန္႐ုသံင္ ဒွ္မံင္အဓိကုိရ္ေဇႝာ္ေဇႝာ္စိ ဒးေဒံါဇူေထာံ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ အုိတ္ေရာင္။

ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ သႜာဲျပံင္အာအုိတ္တုဲ သကၠရာဇ္သာသနာ ၂၅၀၉ သႝာံ၊ သကၠရာဇ္ဍဳင္ ၁၃၂၇ သႝာံ၊ ဂံြစွ္ဒၥိတ္၀ွ္၊ ဂိတုေဇွ္စွ္မံက္ဂွ္ ကေလင္စၜကႜဳင္ႏူ ဘာက်ာ္ႀသှမန္တုဲ လုပ္ပဒတၜဿဘာျဂိဳပ္ဖအံက္ ပြိဳင္မသုန္၀ွ္၊ မသုန္သႝာံ ျပင္ျပင္ရ။ ႏူဂွ္မြဲကဆံင္ ျပံင္ေကႜာံအာ ဘာတၞိဖအံက္ ပြိဳင္႓ါသႝာံ႓ါ၀ွ္ျပင္ျပင္ ေရာင္။

နာဲပါလိတ ေဂတ္ဟှသပ၀္မံင္ ပေရင္သာသနာ၊ ပေရင္ဂကူ ပြိဳင္႓ါေစွာ္ သႝာံျပင္ျပင္တုဲ ဿသကၠရာဇ္သာသနာ ၂၅၁၆ သႝာံ၊ သကၠရာဇ္ဍဳင္ ၁၃၃၄ သႝာံ၊ ဂံြ၀ွ္ ႓ါေစွာ္ၾတၜ၀ွ္ဂွ္ ကေလင္စၜစုိပ္ ဒႝာဲဘာတုိက္တၞိ(ဘာဓါတ္က်ာ္) ၀ံြေရာင္။

အၾကာအခိင္ တုိန္လိက္ေဖ်ံလိက္ကုဪ ေကာန္ကြးဂမႜဳိင္ဂွ္ ကာလစုိပ္သကၠရာဇ္ သာသနာ ၂၅၁၈ သႝာံ၊ သကၠရာဇ္ဍဳင္ ၁၃၃၆ သႝာံ၊ ပံက္လ၀္ သင္ဓမံက္ ပတုိန္လိက္ပတ္မန္၀ံြ ဗြဲဒဒွ္ဟိတဓရေဇႝာ္ ေကတ္လ၀္တာလ်ဳိင္ ပန္သႝာံျပင္ျပင္ ရ။ ေဃာဓမံက္ပတုိန္လိက္ပတ္မန္ဂွ္ ဿသကၠရာဇ္သာသနာ ၂၅၂၂ သႝာံ၊ သကၠရာဇ္ဍဳင္ ၁၃၄၀ သႝာံ၊ ဂိတုစဲပန္ေစြက္ ဒးထိင္လ၀္ ဿသၝိစာတ္ဍဳင္ ပြိဳင္ ႓ါသႝာံျပင္ျပင္ေရာင္။

ဥကၠ႒ က်ာ္ေဇႝာ္ဘာက႟င္ထ၀္ကုဪ ဟိတဓရ နာဲပါလိတ႓ါဇကု ဒးထိင္လ၀္ ဿသၝိစာတ္ဍဳင္ ပြိဳင္႓ါသႝာံျပင္ျပင္တုဲ ၁၃၄၂ သႝာံ၊ ဂိတုေဇွ္႓ါေစြက္ ဗႜးတိတ္ သုီညး႓ါရ။ ဿအခိင္ပုိယ္ ပံက္လ၀္ဂေကာံ၀ံြ လုပ္ေပဲါဗတုိက္ဿေသႝာ၀္ သြက္ဂံြ ေဗၱာန္လိက္မန္ ဿပြိဳင္ဍဳင္မန္ကုဪကြာန္မန္ဂမႜဳိင္ အာတ္ပတုိန္လ၀္ ဌာနအလုဪသှ တအ္ေရာင္။

က်ာ္ေဇႝာ္ပါလိတ အၥာတႜမရႏုက္ကုဪ ပိဒေတာ၀္ပိအဆက္ဂွ္ ဘုိင္ယုိက္ေဂႜင္ ပေရင္သာသနာ ကေရာံအၥာေဇႝာ္ မပတမ္ေဖ်ံလိက္ ႏူသကၠရာဇ္ဍဳင္ ၁၃၃၄ သႝာံေတံတုဲ စုဪကုဪစုိပ္ ၁၃၆၈ သႝာံ၊ ဂံြအာယုက္ ၈၂ သႝာံ၊ ဂံြ၀ွ္ ၅၉ ၀ွ္၊ ကတုဪဗဒွ္လြှ မေဇႝာ္ ဟံြေတာ္ဂႜံင္ေဍာင္႓ုိတ္ မင္မြဲလ၀္ထပုိယ္ခမှဂမႜဳိင္ေရာင္။

ပတ၀္ကႛဳိပ္ကုဪ ပေရင္ဂေကာံလိက္ပတ္ဂမႜဳိင္

သကၠရာဇ္သာသနာ ၂၅၂၇ သႝာံ၊ သကၠရာဇ္ဍဳင္ ၁၃၄၅ သႝာံ၊ ကာလပံက္ေဗၱာန္ ဂေကာံလိက္ပတ္မန္ ေကုာံေယန္သႝာင္ဗုဒၶဘာသာ ကြာန္ ကၞာ၀က္ရးျဇာဂွ္ ဗြဲဒဒွ္ဥကၠ႒ ပြိဳင္စွ္သႝာံကုီ၊ ကာလပံက္ေဗၱာန္ ဂေကာံပႜတရၜ ပရိယတၱိမန္ဂွ္ ဗြဲဒဒွ္နာယကစုဪကုဪလၞဳဟ္ကုီ ေကတ္လ၀္တာလ်ဳိင္ ဍဳိက္ဍဳိက္ ေပင္ေပင္တုဲ အာဂတပႜတရၜ ႐ုိဟ္႐ုိဟ္သႝာံေရာင္။

ကာလပံက္ေဗၱာန္ ဂေကာံလိက္ပတ္မန္ေကုာံေယန္သႝာင္ ဗုဒၶဘာသာ ပြိဳင္ဍဳင္မုဟ္ဍဳင္ ဿသကၠရာဇ္ဍဳင္ ၁၃၅၄ သႝာံဂွ္ ဗြဲဒဒွ္ဥကၠ႒ ပြိဳင္ဍဳင္မုဟ္ဍဳင္ ဒုင္ေကတ္တဲ႓ါသႝာံျပင္ျပင္တုဲ ဿအလန္ဒုတိယဂွ္ ဗြဲဒဒွ္ဒုတိယ-ဥကၠ႒၊ ႏူသႝာံ ၁၃၅၉ စုဪကုဪလၞဳဟ္ ဗြဲဒဒွ္ဥကၠ႒ေဇႝာ္ဂွ္ ေကတ္လ၀္တာလ်ဳိင္ အာဂတပႜတရၜ စုဪကုဪစုိပ္ တုိင္ပကၜလိက္ပတ္ေရာင္။

ကာလပံက္ေဗၱာန္ ဂေကာံေဗၱာန္လိက္ပတ္မန္ ေကုာံေယန္သႝာင္ဗုဒၶဘာသာ အလုံေဒသရးမန္ ဿသႝာံ ၁၃၅၈ သႝာံ၊ စုဪကုဪလၞဳဟ္ ဗြဲဒဒွ္နာယက ေကတ္လ၀္ လ်ဳိင္ေပင္ေပင္တုဲ အာဂတပႜတရၜ ဍဳိက္မြဲဂႜဳင္ဒေယွ္မြဲဒြက္ ဇက္ဂံါတုိန္ တုိင္ ပကၜလိက္ပတ္မန္ပုိယ္ေရာင္။

နကုဪဘ၀ပတန္သာသနာ၀ံြ ပတန္ကႜဳင္လုကၜ ၅၀ သႝာံျပင္ျပင္တုဲ ဆက္ပတန္အာ စုဪကုဪလအိတ္ရ။ ခ်ဴလိက္၊ေဖ်ံလိက္ တက္ၾတးလိက္ပတ္မန္ ကုဪဗ်ာပ္ၾတးအာ အလုံတြဳဪရးဍဳင္မန္မြဲတုဲ ဂကူမန္၊အေရ၀္မန္၊လိက္ပတ္မန္ ညံင္ဂြိဳအ္ကႜက္ ဆက္ဂံါဇက္တုိန္ ဟုီတြံကုဪျဇဟတ္ လၞဳိန္ကာလေရာင္။

ႀကှဇွ္ဂုဏ္ပညာကုဪ သတၱိ၊ဗ်တၱိ ႏံြကုီရဒွ္တုဲ ဿသကၠရာဇ္သာသနာ ၂၅၄၃ သႝာံ၊ ဿသကၠရာဇ္ဍဳင္ ၁၃၅၂ သႝာံဂွ္ ေဗာ္သံဃမဟာနာယကကၞိန္ဍဳင္လၢဳင္ နကုဪေသႝာ၀္ သၢဳတ္သြာတ္အပ္ျပာပ္ ကုဪတဆိပ္ၾကာ `ၾသ၀ါဒါစရိယကၞိန္ဍဳင္´ ဒုင္ေကတ္တဲတုဲ ကုဪဒၞံင္ေဒႜာံေဗၱာန္သင္ အလုံတြဳဪရးကၞိန္ဍဳင္ စုဪကုဪလၞဳဟ္ေရာင္။

အလုဪသှဍဳင္မန္ ပတုိန္ဂုဏ္စရာဲ

ေဗာ္ဍဳင္မန္တၞိ အလုဪသှဍဳင္မန္ပုိယ္ဂွ္ ရန္တၞအ္ကုဪက်ာ္ေဇႝာ္အၥာ မွာေထရ္ ပါလိတ ဘာတုိက္တၞိ၊ ကြာန္ကၞာ၀က္ရးျဇာ ခ်ဴခႝံလ၀္လိက္ပတ္၊ ျပကုိဟ္ တႝဟ္တႝဟ္သာ္ လၞိဟ္လိက္ကႝပ္ ပိေစွာ္ဂကူျပင္ျပင္တုဲ အလုဪဇကု ဒု-ဥကၠ႒ နာဲေထန္(နာဲထ၀္အူ) ဗၢိန္ကုဪတဆိပ္ၾကာ အေဒါ၀္မွာဇန္ပုရိသာတ္ခမှ၊ ပုရိသာတ္ ခရွ္ဂမႜဳိင္ရ။ ဿသကၠရာဇ္သာသနာ အာစုိပ္ ၂၅၄၅ သႝာံ၊ သကၠရာဇ္ဍဳင္ ကႜဳင္စုိပ္ ၁၃၆၃ သႝာံ၊ ဂိတုမာ္ၾတၜေစြက္၊ တၝဲအငၝာ (၄.၃.၂၀၀၂) အခိင္မြဲနာဍှကေလင္ အေဃာသဘင္သှကႜှ လွာဲဂတးလညာတ္ ဿဗဒုိပ္ညှသာ (ဗဒုိပ္လုပ္ဍဳင္) ဒႝာဲဘာ တန္သႜဳင္ အလုဪဇကု ဒု-ဥကၠ႒ နာဲေထန္ ဗဂိန္ကုဪ တဆိပ္ၾကာမြဲတႝးရ။

ဿကာလဘ၀ဂကူပုိယ္္ ဗႜဳိက္တႝီမံင္ဏံ သြက္ဂကူဂံြမံက္ဂတ၀္၊ယးတၞးအာ ဂစာန္လြှေကႜာန္ကႜဳင္ ဗြဲမေကက္သကာ နကုဪပေရင္လိက္ပတ္ႏံြတုဲ ကုနာဲ ဘဒၵႏၱပါလိတ မဒွ္ေကာန္နာဲခေရာဲ၊ မိဣထဲ ကြာန္ကၞာ၀က္၊ ပြိဳင္ဍဳင္မုဟ္ဍဳင္၊ ဘာတုိက္တၞိ က်ာ္ေဇႝာ္အၥာမွာေထရ္ပါလိတ ထပ္ဗေပင္လ၀္ဂွ္ နကုဪေဗာ္ဍဳင္ မန္တၞိ သၸစၞတ္သမၱီ ပတုိန္ဂုဏ္စရာဲအပ္ျပာပ္ကုဪ လိက္စၞတ္၀ံြေရာင္။

(လိက္စၞတ္ပတုိန္ဂုဏ္စရာဲ ေကက္သကာဿပေရင္ ကေမႜာန္ေကာန္ဂကူ သႝာံ-၁၃၆၃)

လၱဴအုိတ္ တဆိပ္ေဗာ္ဍဳင္မန္တၞိ၊ ဗုီ႐ုပ္အဲမြဲတႝး၊ လပၚတဲပုင္ဂွ္ တဆိပ္၊ သဘင္သှကႜှပြိဳင္ပန္တၝဲဂွ္ တၝဲလက္ကရၜအုိတ္ရ။ အလုဪဇကုအဲက်ာ္ေဇႝာ္ ဒးေကတ္တာလ်ဳိင္သဘာပတိ ပြိဳင္ပန္တၝဲရ။ (ႏူမာ္မြဲေစြက္ စုိပ္ၾတၜေစြက္) ဖက္ေဆာညးအုပ္ကာ နာဲဟံသာဂွ္ ဗွ္အတၳဳပၸတၱိပေရာဒဒွ္အဲ ဗြဲခႛန္တုဲ အဲကေလင္ဟုီ ဂလာန္တင္ဂုဏ္ ကုေဗာ္ဍဳင္မန္တၞိ နကုဪဆီဇာတိမာန္ဂွ္ အုပ္ေကႜံနိဂုီဂလာန္တင္ဂုဏ္၀ံြေရာင္။

``ကသပ္စုိတ္ကတုဪဒွ္´´

ပူဂုဪဆာန္ဂကူမန္ဂမႜဳိင္ ခမှသင္ဒွ္ဒွ္၊ ခရွ္ဟံြ႐ုဲ စုိတ္ဂႜဳဲစုိတ္ဍိက္ပႜက္ ႐ုိဟ္ကႝက္ညံင္ဂံြအုိတ္ကုတ္ ဗဗုိတ္ကၞဳိင္ေထာံတႝံေဍံတုဲ လုပ္လၞိဟ္ပူဂုဪဆာန္ဂကူ၊ ဆာန္ဍဳင္မိမေဇတ္ေဇတ္ေရာင္။ အာစုိပ္ကဆံင္သႜဳင္ ကြပ္လၱဴအုိတ္တုဲ ဿအခိင္ဂကူမန္ ဒးဒုင္ပႛဳဪပႛဳိက္ ဗႜဳိက္တႝီမံင္ဂွ္ သြက္ဂံြမံက္ ဂတ၀္တုိန္အာ၊ သြက္ဂံြ႐ုီဗင္ဟံင္ျပာ္ဂကူ နကုဪလြဟ္ေကႝဟ္ ခ်ဴေကွ္မာန္ရ ယ၀္ရဒွ္တၜမၢး ကလိဂံြဗႜး႓းဂကူပုိယ္ ေလာဲေလာဲရ။ ဒွ္ျဇဟတ္ေပဲါဗတုိက္လြဟ္ ေလ၀္ ဒွ္မာန္ေရာင္။ ဟုိတ္ဂွ္ရ ညးမဆာန္ဂကူမန္ဂမႜဳိင္ နကုဪလြဟ္ေကႝဟ္ ခ်ဴေကွ္ ပတိတ္ဗလးကုဪႏူဘ၀ဍိက္ ဘ၀ဂႜဳဲ၊ဘ၀ပႜက္ ဂကူညးတႝဟ္မာန္ ကုီေရာဟံြတီဂွ္ ကသပ္စုိတ္အဲ ကတုဪဒွ္တုိန္ေရာင္။

ဗုီက်ာ္ေဇႝာ္အၥာ ေကက္သကာဿကေမႜာန္ ပေရင္ေကာန္ဂကူဏံ ခမှသင္မန္ကုီ၊ သုီညးမဆာန္ဂကူတအ္ ကုဪဂံြေကက္သကာ ဿကုဪကေမႜာန္ပေရင္ဂကူပုိယ္အုိတ္ တုဲ ဟံင္ပတိတ္ဂကူပုိယ္ ႏူဘ၀ဍိက္ ဘ၀ဂႜဳဲ၊ဘ၀ပႜက္ ဒးဒုင္ပႛဳဪပႛဳိက္မံင္ကုဪ ဂကူ ညးတႝဟ္တအ္အုိတ္စုိအ္။.........။

အနာဂတ္မန္

29

September

ဂေကာံ"လ်းဟံသာ

Posted by nainbank comments (0)

ဂေကာံဂ႘တ"လ်းဟံသာ"ဟုီဂ္ွ ႏူကၜာအဲဟြံဂြံစုိပ္ ပႜဲလ်းဟံသာရ ညးတအ္ပေလဝ္ပေလတ္လဝ္တုဲမံင္ရရ။ ႏူသကၠရာဇ္ (၁၉၇၄) ေတံဂ္ွ အဲေစ္ွႏူဘာတကၠသုႝတဲု ေကၜာန္ဒဿံင္ကေမၜာန္အဖဝ္ အၥာဇှဴ (အစာခ်ဴဒြက္-နာဲဇှဴမန္) ပႜဲကြာန္သာံေလွဝ္ လြ႘မံင္ကၜိက္ ရ။ အၥာဇှဴဂ္ွေတ္ွ ကၜာအဲဟြံဂြံစုိပ္ ပႜဲလ်းဟံသာ အေဃာအဲလြ႘မံင္ကၜိက္ဂ္ွ ပႜဲဖအံက္ေတံ ညးတအ္ ခ်ိန္ၐုိန္လဝ္တုဲမံင္ရ။ ၊ဆၢး ဟြံကတုႝဒ္ွဝုိင္ကြိင္ကြိဳက္မန္မြဲဏီ၊ ကာလဂ္ွေတ္ွ ပႜဲဖအံက္ဂ္ လက္ထက္ေတံေတ္ွ (ဖါးေအာက္တီးဝုိင္း) ႏြံမံင္ရေဏာင္။ လက္ထက္ေတံဂ္ွ ညးတအ္ နကုႝအလုႝအသ႘ ပႜဲ(ကမ္းနားလမ္း) ဍဳင္မတ္မလုီဂ္ွ ဂေကာံေတံ၊ ဂေကာံဏအ္ ဒးကၜဳင္ဒေယွ္ ကုႝမံင္ဇဿာပ္ပ္သတၲဟရ။ ပႜဲဂ္ွေလဝ္ ဖါးေအာက္ကလာတ့့ဲတီးဝုိင္း(ဂ႘တကြိင္ကြဳိက္ကၜဳင္နဴဖအံက္)ေလဝ္ နကုႝအလန္ညးကုႝညးဂ္ွ တိတ္ကၜဳင္မံင္ဝုိင္ကုီရ။ (ဖါးေအာက္တီးဝုိင္း)ဂွ္ (က်န္ရစ္) တအ္ သၸမံင္ကႜိဳပ္၊ ရဲကြာန္တအ္၊ ရဲဂေကာံညးတအ္ေႀတံ နာဲပ်ဴကုႝ နာဲၐုိပ္ဂ္ွေလဝ္ ပါမံင္ကုီရ။

လကၠရဵဏအ္ ပႜဲ(ကမ္းနားလမ္း)ဂ္ွ ေခတ္ေဍံၿပံင္သၜာဲအာတုဲ ေဒါအ္အာရ။ ဆၢး ပႜဲဖအံက္ဂွ္ေတ္ွ ဝုိင္ဂ႘တ ႏြံမံင္ဖုိဟ္ရ။ ရဲေကၜာန္ကၜဳင္ အပါ ေမာင္လွ(အာဲမန္ ဂ႘တမန္)သၜဲသၜဲလးလးဂ္ွေတ္ွ (က်န္ရစ္)တအ္ ႏူဂ္ွမြဲကဆံင္ အၥာဇှဴ၊ စုိးမင္း၊ ရင္ေမာင္၊ ခင္ေမာင္ရင္၊ ေရႊခိုင္၊ ထြန္းတင္တအ္ ရဲကုႝကသပ္ မဒ္ွရ၊ ဗုီလုႝညးတအ္ညာတ္ေရာ ဟုီေတ္ွ (ဖါးေအာက္တီးဝုိင္း)ဟုီဂ္ွ မန္ရ၊ ဆၢး တိင္တက္ ဒေယ္ွမံင္ ဗုီဗဿာဂွ္ ေဍံဟြံေစ္ွေသှာတ္ပုဟ္၊ ညးတအ္ခ်ပ္ဂြံတုဲ  အတုိင္ေႀတံဂ္ွရ ယဝ္ဒေယ္ွဗုီမန္ေတ္ွ ဒွ္မာန္ေဏာင္။ မှိဟ္ေလဝ္ ႏြံမံင္ရ၊ မှိဟ္တိင္တက္တအ္ဂ္ွ မန္ဖအုိတ္ရေတ္ွ ေကၜာန္ဗုီဂ္ွေတ္ွခုိဟ္ေဏာင္ ညးတအ္ညာတ္ေကတ္ကုီရ။

အလုံတြဳႝရးမန္ပု႙ကုီ၊ ေကာန္ဂကူမန္ပု႙ကုီ၊ ဒြက္ဂတာပ္အေခတ္ ဂြံဒေယ္ွေဝင္၊ ဂြံေဆာတ္ေဝင္ကုီ သြက္မှိဟ္ေဇှာ္ေဇှာ္

မှိဟ္ေဍာတ္တ္ဟြံမြဲကၜဳင္ပုဟ္၊ ႏြံဆၐုိတ္ဒြက္ေႀတံၾတဟ္ မပၲံကုႝ ဒြက္ထဿာဲဒြက္၊ ဒြက္အင္အု႙ဂ္ွရေတ္ွ မှိဟ္ကတုႝတုိန္တဿိတဿိဂ္ွေဍံမိက္ ဂြံဒေယ္ွကုီေလဝ္ ဒြက္ဗုီဂ္ွသဿးႏြံေတ္ွ ေဍံဟြံမိက္ဒေယ္ွ ေဍံတအ္ဟြံေပင္ကုႝပဿိက္စုိတ္ေဍံတအ္ရ၊ ကာလဂ္ွေတ္ွ နကုႝဆႏၵမှိဟ္ဂမိၜဳင္ ေလဝ္ေဍံဒ္ွကၜဳင္ကုီ မှိဟ္ေဍာတ္တ္   ဒေယ္ွဒြက္ဗဿာ၊ စႏူေဆင္ အခုိက္ေကတ္လဝ္ဒြက္ဗဿာတြဳႝ ဒ္ွမံင္ဗုီဂ္ွေတ္ွ ကေမၜာန္ဏအ္ မုပ ပု႙ပေလဝ္ဟြံဂြံေရာ၊ ပု႙ပေလဝ္တုိန္ဂြံကုီေဏာင္ ညးတအ္ရန္တဿအ္သာ္ဂ္ွတုဲ ဒြက္မန္ပု႙ ဂတာပ္အေခတ္တအ္ ညံင္ဂြံျပးပတိတ္ဏာ ကုႝကေတာဝ္ေသာတေကာန္ဂကူပု႙မာန္၊ ညံင္ဂြံတဵတက္တုိန္မာန္၊ စႏူနာနာ ညံင္ဂံြမပၜဳပ္စုိတ္ဓါတ္ကုႝ ေကာန္ဂကူပု႙မာန္ကုီ ပႜဲအႏုသုခုမပု႙ ေကၜာန္ဗုီဏအ္ဂြံမၢးေတ္ွ သၜဲသၜဲလးလး ဂုဏ္ဖုႝေဍံ ႏြံတဿာဂလိုင္ေဏာင္ ညးတအ္ညာတ္ေကတ္တုဲ ညးတအ္ ပံက္ပေလဝ္ပေလတ္တုိန္ဝုိင္ ဂတာပ္အေခတ္မြဲ ပႜဲကြာန္ဖအံက္ရ။ စႏူ(အပါေမာင္လွ)တအ္ သၸကႜိဳပ္တုဲ ခ်ပ္စကုႝညးဂမၜိဳင္ မပၲံကုႝမှိဟ္ဂတာပ္ေခတ္ မှိဟ္ကၜိဳဟ္ခၜင္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ကၜိဳဟ္ပေရင္အရာအုိႆုီတအ္ကုီ ညးတအ္ေကာ္တုဲေတ္ွ ညးတအ္ ပံက္ေဏာင္ ခ်ပ္လဝ္ႏြံမံင္။ ဆၢး ထမံက္႐ုပ္ရဵဂ္ွ ဟြံဂြံဏီ ခ်ပ္လဝ္ညးသၠအ္ႏြံရ။

ကာလဂ္ွေတ္ွ အခိင္ညးတအ္ ခ်ပ္မံင္ညးသၠအ္ဂ္္ွ သှာံဂ္ွရ အဲေလဝ္ႏြံမံင္ပႜဲကုႝ ကြာန္သာံေလွဝ္ေတံ ေစွ္ႏူဘာတဿိတဿိ အၥာဇှဴေလဝ္ အၥာအဲေႀတံရ။ ဢဏအ္ ဝါသနာပါမံင္ေဏာင္ညးဂး ဗၲံပၜန္ေလဝ္ေဂတ္ဒေယ္ွမံင္ကုႝ မာတဝ္ေလန္(mandolin) မြဲမ ပႜဲစုိတ္ညးေတ္ွ ရမ်ာင္ဢဏအ္ သုင္ေစာဲဂြံမံင္ေဏာင္ ညးေကာ္ဏာအဲတုဲ ညးကၜဳင္ဟပၜဳပ္ေထာံပႜဲဖအံက္ ကၜဳင္ဆက္ေဆာံကုႝ (က်န္ရစ္)ရ၊ အၥာဇှဴ ေကာ္နင္အဲဂ္ွ ညးတီမံင္ဝါသနာအဲကုီ စုိတ္ဓါတ္အဲဲကုီတုဲ ညံင္ဂြံထမံက္အာ႐ုပ္ရဵ ဝုိင္ဏအ္ မဒ္ွရ၊ အဲဍဳက္ေကဝ္ကုႝ က်န္ရစ္တုဲ က်န္ရစ္ကုႝအဲဂ္ွ ဝါသနာတုပ္မံင္ ၐါပိဂၜံင္ကုီ၊ ဗ႘ဇေလဝ္ သဿဟ္အာညးသၠအ္တုဲ ဟုိတ္ဂ္ွရ ပံင္ဂြံအာညးသၠအ္ရ။ ပႜဲကြာန္ဖအံက္ သၛိ (ဗြဲေသာဲ) သုီကုႝပု႙ေကာ္ဘိက္ ညးဍဳင္ကြာန္၊ သုီကုႝမှိဟ္ေဇှာ္ကြာန္၊ သုီကုႝပု႙ ခုတ္ယဿဳဂေကာံ၊ ခုတ္ယဿဳမှိဟ္လုပ္ဂေကာံတအ္ကုီရ၊ ဖါပ္သင္တုဲဒ္ွတုဲ အခိင္ဇုိင္သဝ္တၛဲဂ္ွ ပု႙စခုတ္ယဿဳရ၊ ယဿဳဗဿာေတ္ွ ပု႙ၿပံင္ေထာံယဿဳမန္ ဥပမာ--(က်န္ရစ္)ေတ္ွဒ္ွအာ လ်းဟံင္မာန္၊ (မ်ဳႝေညာအ္)ေတ္ွ အဏၰဝါမန္၊ (ေမာင္လွ)ေတ္ွ အာဲမန္၊ စႏူ(ဗြဲေသာဲ)ေတ္ွဒ္ွအာ မန္ဆာန္၊ ပု႙ေကၜာန္ကေမၜာန္ဂေကာံမန္ေတ္ွ ယဿဳေလဝ္ ဒးဒ္ွဗုီမန္၊ မှိဟ္ဂမၜိဳင္္ေလဝ္ ဂြံသၸစဿတ္သမၲီပု႙ကုီ၊ တုဲေတ္ွ ယဿဳဂေကာံပု႙ဂ္ွ ပု႙ခုတ္ပၲိၲဳန္ေထာံ "လ်းဟံသာ" တုဲ ျပာကတ္ကၜဳင္ စုႝကုႝတၛဲဏအ္ဂ္ွ ဟုီစဂြံကုီရ။

ၐုိတ္အဲတီ ကေပါတ္လ်းဟံသာေႀတံၾတဟ္တအ္ဂ္ွ ၐုိတ္ႏြံကုႝႏြံ တုဲပၜန္ကေပါတ္ကဿိန္အိန္ထံင္ ေမာင္လွ(အာဲမန္)တအ္ရ ေစက္လဝ္၊ ရာန္ပၲိတ္လဝ္တုဲ စကာကၜဳင္၊ ဆၢး ရမ်ာင္ခ်ိဳတ္ပၜိဳတ္ဟြံေသင္ ဆၐုိတ္ဂြံဒ္ွရမ်ာင္ညိဓဝ္ရ၊ အၾကာဂ္ွေတ္ွ လုီမံင္ဏီ ကေပါတ္ေႀတံ ၾတဟ္ေတ္ွ ဂြံခုိဟ္အုိတ္အေစာန္ဂ္ွ ေဍံဟြံဒ္ွကုီရ။

လက္ထက္ေတံဂ္ွေလဝ္ ေဍံဟြံဂတာပ္အေခတ္ ဍဳင္ပု႙ေလဝ္ နကုႝအလုႝအသ႘တအ္ ကဿာတ္လဒုႝလဝ္နာနာသာ္ ဗုီလဿဳဟ္ဏအ္ေရာ ဟြံေသင္ အာအလုႝေလဝ္ဟြံဂြံ၊ ဍဳင္မၛးဒ္ွမံင္ဗုီလုႝေလဝ္ ေကတ္ဟြံဒး၊ ကဿာတ္လဒုႝလဝ္ဖအုိတ္ အဓိပဲါေဍံဂ္ွ ဒးမံင္ထံင္ ပႜဲဍဳင္ဗဿာ ဝြံေဏာင္။

ပု႙စပၲံ "လ်းဟံသာ"တုဲေတ္ွ  ပု႙ဟြံဂြံတိတ္ေနဝ္(ဒှာဲတှဟ္ဟ္)ဏီ အေဃာေတက္မံင္ဒြက္ပႜဲဖအံက္ဂ္ွေတ္ွ (မြဲေနဝ္ဖအံက္)ဂ္ွ ျပာကတ္ တမႛဝ္ဒဿံင္ ဗြဲမေလာန္ရ။ မြဲသာ္ဂ္ွေတ္ွ ပု႙တအ္ဂ္ွ ဗုီကုႝေကၜာဝ္ဗ်ဳႝဒဿံင္၊ ပူရိသာဒ္ အေဃာေကၜာဝ္မံင္ဂ္ွ အေခတ္တဿိ၊ စပ္ကုႝဂ႘တဂတာပ္ ေခတ္မန္ မံက္တုိန္္ဟုီဂ္ွေတ္ွ ညးစုိတ္လုပ္စ အဲစုိတ္လုပ္စ လက္ထက္ေတံဍဳင္ပု႙ဟုီဂ္ွ စပ္ကုႝဝုိင္ဂ႘တသတုႝဒ႘ယုႝ ဝုိင္ဂတာပ္ အေခတ္ ဗုီဝုိ္င္ဍဳင္ပလုိတ္ေတံ (electronic) ေဍံျပာကတ္ကၜဳင္ ဟဿဲဏီပုဟ္။ ဍဳင္လၢဳင္ေတံမွ play boy တအ္ဂ္ွရႏြံ၊ ဗြဲမဂၜိဳင္ေတ္ွ (စႏၵယား) piano တအ္၊ Classic တအ္ရ၊ ၿဂိင္င္ျဂင္င္ေတ္ွ ညးမြဲေလဝ္ ကလင္ဟြံဂြံပုဟ္၊ "လ်းဟံသာ" စပၲိဳန္တဿိဂ္ွေတ္ွ  နဲေႀတံ ၾတဟ္ေလဝ္ ပု႙ဟြံကၜဟ္ေထာံ၊ နဲဂတာပ္အေခတ္တဿိေလဝ္ ပု႙ေကတ္လဝ္ ညံင္ပုရိသာဒ္တအ္ ဂြံေစ္ွစုိတ္တုဲ ပု႙ေကတ္လဝ္ သုီၐါလပၚကုီရ။

ပု႙ေဖ်ံလဝ္ ဗုီဂ္ွတုဲစေကၜာန္တဲကၜာဂ္ွ သၸမံင္(copy)ဗဿာ ကုႝ (tune) ေဍံႏြံညိကုီရ။ ၐုိန္ရေကတ္လဝ္ ႏြံကုီေလဝ္ ကာလပု႙ဒေယ္ွ လၲဴစင္ေတ္ွ ဒေယ္ွဗုီမန္ရ။

ကေမၜာန္ဏအ္ဂ္ွ ဒ္ွမံင္ကေမၜာန္ညးဂမိၜဳင္တုဲ မှိဟ္ဟလုိင္ဟြံေစ္ွစုိတ္ေတ္ွ ကေမၜာန္ပု႙ ဒ္ွအာသဿးသဿးရ။ စပ္ကုႝကေမၜာန္ဝုိင္ပု႙ဂ္ွ ဒ္ွဒဿံင္ဒြက္မန္္ဗုီဏအ္ဂ္ွ ဟြံမြဲကၜဳင္မြဲေလ္ွကုီ တုဲပၜန္ (classic)၊ (စႏၵယား) တအ္ေလဝ္ ကေလင္ခုိဟ္မံင္ကုီတုဲ ၿဂိင္င္ျဂင္င္ေလဝ္ မှိဟ္ဂမၜိဳင္ကလင္ဂြံ ဟုိတ္ႏူဒြက္မန္ ဒ္ွကၜဳင္ဗုီဂ္ွတုဲ ပုရိသာဒ္ ရဲေခတ္ေႀတံကုႝ ရဲေခတ္တဿိတအ္ ဒုင္ကၜဳင္တဲ သုီၐါလပၚကုီရ၊ ကေပါတ္ပု႙ ညံင္ဂြံဂတာပ္တုိန္အေခတ္ဂ္ွေတ္ွ နကုႝ ဍာ္ဒေကဝ္(quality) ပု႙ေလဝ္ ပု႙ပတုိန္၊ ေဆင္စပ္ကုႝ ပေရင္ၾသန္ပၜန္ေလဝ္ ပု႙အာေဂၜံလဝ္ မပၲံကုႝဘာလက်ာ္၊ ရဲစုိတ္ဓါတ္ဆာန္ဂကူ၊ သုီကုႝမသကေလာေကာေဒံ ဂေကာံရဲဇကုတုဲ ၾသန္တအ္ဏအ္ ညံင္ဂြံ ကေလင္ထပ္ကုႝမာန္ဂ္ွ နကုႝဂေကာံပု႙ ပု႙တိတ္ဂြံ (show)ေတ္ွ ပု႙ကေလင္ကုႝအာ သုိက္က္ရ၊ ဝုိင္လ်းဟံသာ မြဲမြဲသှာံ (မြဲကညင္) တိတ္မံင္ (show) ဂ္ွ ႐ုပ္ရဵေဍံ တဿးတုိန္ဗြဲမဂၜိဳင္ ေဆင္စပ္ကုႝကေပါတ္ကုီ၊ ေဆင္စပ္ကုႝေကာန္ဂေကာံကုီ၊ သုီဖအုိတ္ဂ္ွ ခုိဟ္တုိန္ကုီရ။